Rechtsgeschiedenis krijgt in sommige algemene musea zeker aandacht. Wereldwijd is er een aantal musea speciaal gewijd aan rechtshistorische onderwerpen. Vooral de strafrechtsgeschiedenis krijgt daarbij aandacht, maar er zijn ook musea die zich richten op bijvoorbeeld de geschiedenis van belastingen, douane, de politie, rechtbanken en de advocatuur. Ook zijn er oude gevangenissen die tegenwoordig als museum toegankelijk zijn. Zelf verzamelden enkele rechtshistorici papyri, reden om ook hieraan aandacht te besteden. Sommige musea zijn alleen op afspraak te bezichtigen of openen slechts één keer per jaar de deuren voor belangstellenden. Voorwerpen en gebouwen zijn echter sterk beeldbepalend voor de perceptie van recht en gerechtigheid, en daarom de aandacht meer dan waard.

Waar mogelijk zijn musea naar onderwerp geordend. Soms zijn ook overkoepelende organisaties genoemd. Voor zover aanwezig wordt vermeld of er virtuele tentoonstellingen, een online catalogus of andere vormen van digitalisering zijn. Voor het overige is het lastig om een zinvolle ordening te maken. Er is daarom gekozen voor een alfabetische ordening naar land. De lijst is zeker niet compleet. Gegevens over ontbrekende musea zijn welkom. Ter aanvulling wordt ook verwezen naar enkele internationale museumfederaties.

Argentinië

• Museo Sitio de Memoria ESMA, Buenos Aires – tijdens de Argentijnse militaire dictatuur was de Escuela de Mecánica de la Armada de locatie van een detentie- en martelcentrum

Australië

• Fremantle Prison
• Old Melbourne Gaol
• Justice & Police Museum, Sydney
• Cascades Female Factory, South Hobart, Tasmanië – een voormalige vrouwengevangenis, nu op de Australische Werelderfgoedlijst samen met tien andere locaties, de Australian Convict Sites, waar de geschiedenis van naar Australië gedeporteerde gevangenen centraal staat

België

• Nationaal Museum van Douane en Accijnzen, Antwerpen
• Museum van de Geïntegreerde Politie / Musée de la Police Integrée, Brussel-Etterbeek
• Politiemuseum Antwerpen – op afspraak geopend; het politiemusuem in Wommelgem sloot in 2018 de deuren
• Gevangenismuseum, Merksplas – gesticht als strafkolonie en onderdeel van de Koloniën van Weldadigheid

Brazilië

• Museu da Polícia Civil, São Paulo
• Museo do Crime,  Associação dos investigadores de Polícia do Estado de São Paulo

Canada

• The Royal Canadian Mounted Police Heritage Centre, Regina, Saskatchewan
• Vancouver Police Museum
• Canadian Military Police Museum – een virtueel museum
• La Prison des Patriotes, Montreal – in associatie met het Maison Nationale des Patriotes
• Canadian Human Rights Museum / Musée canadien pour les Droits de la Personne, Winnipeg, Manitoba

Chili

• Museo de la Memoria y los Derechos Humanos, Santiago de Chile – met een eigen digitale bibliotheek; interface Spaans en Engels

Colombia

• Museo de Ciencias Forenses, Universidad Nacional de Colombia, Bogotá – een museum voor forensische wetenschappen

Cuba

• Presidio Modelo – een voorbeeld van een gevangenis gebouwd naar het panopticummodel

Duitsland

• Berliner Medizinhistorisches Museum der Charité, Berlijn
• Sammlung des Instituts für Rechtsmedizin, Universität Halle-Wittenberg
• Medizinhistorische Sammlungen, Karl-Sudhoff-Institut, Universität Leipzig – met een forensische verzameling
• Asservatensammlung am Institut für gerichtliche Medizin, Universität Tübingen
• Kriminalmuseum Frankfurt am Main
• Kriminalmuseum Fürth
• Polizeigeschichtliche Sammlung Niedersachsen, Nienburg/Weser
• Kriminalmuseum, Rothenburg ob der Tauber – een van de meest bezochte rechtshistorische musea
• Deutsche Gesellschaft für Polizeigeschichte e.V. – met links naar politiemusea wereldwijd
• Bayerisches Polizeimuseum, Ingolstadt – sinds 2011 een Dauerausstellung in Turm Triva van het Bayerisches Armeemuseum
• Memorium Nürnberger Prozesse, Neurenberg – met een bibliografie over deze processen, zie ook de bibliotheek van het Vredespaleis; tot belangrijke websites over het proces behoren de Nuremberg Trials Project (Harvard University), een aantal documenten bij de Library of Congress, zie verder de virtuele tentoonstelling The Nuremberg Trials at 70 (Harvard Law School Library) met een overzicht van andere online bronnen en sites
• Mittelalterliche Lochgefängnisse, Neurenberg – de 14-eeuwse stadsgevangenis onder het stadhuis
• Sammlung Alte Gerichtsbarkeit, Germanisches Nationalmuseum, Neurenberg – ongetwijfeld een van de best gedocumenteerde rechtshistorische verzamelingen, zie het Archiv-Rechtsaltertümer in de objectencatalogus, met ruim 200 items; meer afbeeldingen zijn te vinden via de Bildindex der Kunst und Architektur, Bildarchiv Foto Marburg
• Reichskammergerichtsmuseum, Wetzlar – dit museum is opgericht door de Gesellschaft für Reichskammergerichtsforschung; de vroegmoderne tijd rond het Reichskammergericht (1495-1803) krijgt hier aandacht
• Rechtshistorisches Museum, Karlsruhe – met speciaal aandacht voor het Bundesverfassungsgericht, verder vrij algemeen
• Mittelalterliches Foltermuseum, Rüdesheim am Rhein
• Strafvollzugsmuseum, Ludwigsburg – gehuisvest in een voormalige gevangenis

Frankrijk

• Musée du Barreau du Paris – een museum voor de geschiedenis van de advocatuur
• Musée de la Préfecture de Police, Parijs
• Musée de la Contrefaçon, Parijs – een museum rond vervalsing
• Musée de la Gendarmerie Nationale, Melun
• Collection Criminalistique, École Nationale Supérieure de la Police, Lyon – met een virtuele tour
• Musée de médecine légale et d’anthropologie criminelle, Université Lyon
• Expositions, École Nationale d’administration pénitentiaire, Agen – met daarnaast een digitale bibliotheek
• Musée du Parlement, Versailles
• Musée de l ‘histoire de la justice, des crimes et des peines, Criminocorpus – een project met vele virtuele tentoonstellingen; interface Frans en Engels
• Musée nationale de l’Assurance maladie, Lormont – de geschiedenis van de regelgeving over ziektenkostenverzekering; met een online bibliotheekcatalogus en een virtuele tour
• Musée des Avocats de Strasbourg – geopend in 2017

 Griekenland

• Forensisch-medisch museum, Universiteit Athene

Hong Kong

• Police Museum, Hong Kong
• Hong Kong Correctional Services Museum

Hongarije

• Politiemuseum, Boedapest

Ierland

• Kilmainham Gaol

Italië

• Museo di Antropologia Criminale Cesare Lombroso, Turijn – met delen van de collectie die Cesare Lombroso (1835-1909) bijeenbracht
• Collezione L. Tenchini, Museo e Biblioteca Storica Museale di Biomedicina, Università di Parma – een 19e-eeuwse collectie rond forensische antropologie
• Museo Criminologico, Rome
• Museo della Ndrangheta, Reggio di Calabria

Japan

• Criminal Materials Department, Meiji University Museum, Meiji Universiteit, Tokyo
• Osaka Human Rights Museum, Osaka City

Maleisië

• Royal Malaysian Police Museum, Kuala Lumpur

Nederland

• Gevangenpoort, Den Haag – met direct ernaast de Galerij Prins Willem V;
• PIT Veiligheidsmuseum, Almere – een museum rond politie, brandweer en ambulancediensten
• Nederlands Politiemuseum, Apeldoorn – met online catalogus
• Marechausseemuseum, Buren – dit korps werd in 1814 opgericht; het korps fungeert ook als militaire politie
• Politiemuseum, Zaandam
• Gevangenismuseum, Veenhuizen – collectiebeschrijving wordt aangekondigd; 12000 afbeeldingen uit deze collectie en die van het voormalige Nederlands Centrum voor Rechtshistorische Documentatie zijn opgenomen in de portal Het Geheugen van Nederland
• Koloniën van weldadigheid – een zeer boeiende website over deze agrarische kolonies in Drenthe en Overijssel, en twee strafinrichtingen, Veenhuizen en het Belgische Merksplas
• Museum Blokhuispoort, Leeuwarden – de Blokhuispoort was eeuwenlang een gevangenis; met virtuele expositie Gevangen in Friesland
• Belasting- en Douanemuseum, Rotterdam – heropend in 2012; De schatkist van het Rijk is een digitale collectie met ruim 400 voorwerpen, te zien op de eigen website en via de portal Het Geheugen van Nederland bij Delpher
• Collectie Nederlandse Politie toen en nu – een virtueel museum
• Torture Museum, Amsterdam – een toeristische attractie

Nieuw-Zeeland

• The New Zealand Police Museum, Porirua

Oostenrijk

• Kriminalmuseum, Wenen – samen met het Museum der Bundespolizeidirektion Wien
• Schloss Scharnstein, Armtal
• Hans Gross-Kriminalmuseum, Universität Graz – Hans Gross begon deze verzameling, er is een virtuele collectie

Paraquay

• Museo de la Justicia, Asunción

Roemenië

• Roemeens Politiemuseum, Boekarest – informatie in Roemeens en Engels
• Muzeul Agentului de Poliție (Police Agent Museum), Boekarest

Spanje

• Museo de Policia Nacional, Avila – met een app
• Museo de Antropología Médico-Forense, Paleopatología y Criminalística “Prof. Reverte Coma”, Universidad Complutense de Madrid
• Museo de la Guardia Civil, Madrid
• Museo de la Policia Municipal, Madrid
• Museo de Policia Vasca, Vitoria-Gasteiz – interface Baskisch en Spaans

Verenigd Koninkrijk

• Pathology and Forensic Medicine Collection, University of Aberdeen
• Tolbooth Museum, Aberdeen – een voormalige gevangenis
• City Police Museum, Londen
• The Royal Military Police Museum, Southwick Park – toegang op afspraak
• Crime Museum, Londen – normaal niet toegankelijk
• Galleries of Justice Museum, Nottingham
• National Centre for Citizenship and the Law
• Police History Society – met zeer veel links
• Metropolitan Police Heritage Centre, London
• Jedburgh Castle Jail and Museum – een zogeheten Howard reform prison uit 1823
• Ruthin Gaol, Ruthin, Derbyshire – een gevangenismuseum

Verenigde Staten

• The New York City Police Museum – met virtuele tentoonstellingen
• Museum of the American Gangster, New York
• The Drug Enforcement Administration Museum and Visitors Center, Arlington, VA – met virtuele tentoonstellingen
• Burlington County Prison Museum, Mount Holl, NJ – met ook aandacht voor paranormale verschijnselen
• Museum of Baltimore Legal History, Baltimore, MD – op Facebook
• National Museum of Crime and Punishment, Washington, D.C.
• Virtual Museum and Archive of the History of Financial Regulation, Securities Exchange Commission Historical Society – met virtuele tentoonstellingen
• Museum at The Rock: Alcatraz Island – met daarbij ook informatie over de bezetting door indianen in 1969 en de historische tuinen en archiefcollecties
• Jefferson National Expansion Memorial, St. Louis, MO – met daarbij het Old Courthouse en de beroemde Dred Scott case zie daarvoor verder bijvoorbeeld The Revised Dred Scott Case Collection (Washington University, St. Louis, MO)
• National Civil Rights Museum, Memphis, TN
• Birmingham Civil Rights Institute, Birmingham, Alabama
• National Constitution Center, Philadelphia, PA
• Eastern State Penitentiary, Philadelphia, PA – een gevangenis uit 1829 waarvan het model wereldwijd is besproken en gekopieerd; met een zeer uitgebreid overzicht van gevangenismusea wereldwijd
• U.S. Army Military Corps Regimental Museum, Fort Leonard Wood, MO

Zuid-Afrika

• Apartheid Museum, Johannesburg
• Robben Island Museum

Zwitserland

• Schweizerisches Zollmuseum, Cantine di Gandria

Belasting- en douanemusea

• International Association of Customs Museums – de federatie van belasting- en douanemusea, met momenteel achttien aangesloten musea
• Nationaal Museum en Archief van Douane en Accijnzen, Antwerpen
• Told- of skattehistorisk selskab, Denemarken – een stichting voor de geschiedenis van belastingen
• Toldskatmuseum, Kopenhagen – in 2016 gesloten
• Deutsches Steuermuseum und Finanzgeschichtliche Sammlung, Brühl – gesloten, de collectie is nu deel van het Deutsches Zollmuseum
• Deutsches Zollmuseum, Hamburg
• Tullimuseo, Helsinki – interface in drie talen
• Musée Nationale des Douanes, Bordeaux
• Revenue Museum, Irish Tax and Customs, Dublin
• Musée des Douanes et Accises, Esch-sur-Alzette, Luxemburg
• The UK Border Agency Museum, Merseyside Maritime Museum, Liverpool – een permanente tentoonstelling
• Belasting- en Douanemuseum, Rotterdam
• Tullmuseum, Stockholm
• Schweizerisches Zollmuseum, Cantine di Gandria

Geldmusea

• Museu da Moeda, Luanda
• Casa Nacional de Moneda de Bolivia, Potosí – met een archief, museum en bibliotheek
• Museo Numismatico, Banco Central de Chile, Santiago de Chili
• Museo Casa de la Moneda, Banco de la República en Colombia, Bogota
• Geldmuseum der Deutschen Bundesbank, Frankfurt am Main
• Collections de monnaies et de jetons, Gallica, Bibliothèque nationale de France, Parijs
• Museo della Moneta, Banca d’Italia, Rome – interface Italiaans en Engels
• Museo della Zecca di Roma – met online collecties
• Currency Museum, Bank of Japan, Tokio
• Banknote and Postage Stamp Museum, National Printing Bureau, Tokio
• Currency Museum, Bank Central ta’ Malta, La Valletta
• Currency Museum, Central Bank of Nigeria, Abuja
• Museo Numismatico, Banco Central de Peru, Lima
• Museu do Dinheiro, Banco de Portugal, Lissabon – interface Portugees en Engels
• Currency Museum, Saudi Arabian Monetary Authority, Riaad
• Money Museum, Österreichische Nationalbank, Wenen
• Museo Casa de la Moneda, Madrid
• Real Casa de Moneda, Segovia – met een veeltalige interface
• Royal Mint Museum, Llantrisant
• Money Museum, Federal Reserve Bank of Chicago
• Origins of Value: A Virtual Museum of Money and Finance, International Center for Finance, Yale Management School
• Museum of Money and Financial Institutions, New York Stock Exchange – alleen een virtueel museum
• Coins, Currency and Medals, National Museum of American History, Smithsonian, Washington, D.C.
• American Currency Exhibit, Federal Reserve Bank of San Francisco – feitelijk zelfs een aantal virtuele tentoonstellingen over de financiële geschiedenis van de VS
• Money Museum, Zürich

Op de portalsite Numismatik van Benedikt Zäch vindt u verwijzingen naar vele geldmusea, en op Hendrik Maekeler’s website is nog meer te vinden. Het voormalige Geldmuseum in Utrecht was de spil van het International Numismatic Libraries Network (INNL). De muntencollectie bevindt zich nu in de Nationale Numismatische Collectie van De Nederlandse Bank in Amsterdam, met een eigen database. Op het digitale portaal KENOM: Virtuelles Münzkabinett heeft een aantal Duitse culturele instellingen historische muntcollecties gedigitaliseerd.

Bankmusea

• Museo Banco Provincia, Sarmiento, Buenos Aires – met ook een archief en bibliotheek
• ANZ Banking Museum, Melbourne
• Taka Museum, Bangladesh Bank, Dacca
• NBB Museum, Nationale Bank van België, Brussel – interface in vier talen, met een virtuele tour, digitale collecties met ook   objecten voor ruilhandel, en vele links naar andere bank- en geldmusea wereldwijd
• Museo de Valores do Banco Central, Brasilia – Brazilië
• Bank of Canada Museum, Ottawa
• Museos del Banco Central, San José, Costa Rica
• Bankmuseum Volksbank Raifeissenbank, Dachau
• Sparkassenmuseum, Leipzig
• Sparkassen-Museum, Eisenach
• Suomen Pankin Rahamuseo, Helsinki
• L’histoire de la Banque de France
• Museo Virtual, Banco Atlántida, Honduras
• ilCartastorie, Museo dell’Archivio Storico del Banco di Napoli, Napels
• Reserve Bank of India, Museum, Mumbai
• Museum Bank Mandiri, Djakarta – in het gebouw van de voormalige Nederlandsche Handelsmaatschappij
• Museum, Bank Indonesia, Djakarta
• Museo Banco del México, Ciudad de México – met een geïllustreerde online catalogus
• Museu Deher (Museum of Money), Kiev – interface Oekraïens, Russisch en Engels
• Museo, Banco Central de Reserva del Perú, Lima
• Museum of the National Bank of Rumania, Banca Nationalā a României, Boekarest – interface Roemeens en Engels
• The Economic History Museum of Sri Lanka, Central Bank of Sri lanka, Colombo
• Osmanli Bankasi Müzesi (Ottoman Bank Museum), SALT Research, Istanbul – met een virtuele tentoonstelling
• Museum of American Finance, New York
• Central Bank History, Federal Reserve Bank of Minneapolis
• Museum, Bank of England, Londen
• Savings Bank Museum, Ruthwell, Dumfries
• Gamla Bankgården i Vrigstad, Sävsjö
• European Association for Banking History (EABH)

Er is meer te vinden, te beginnen via de links van Roy Davies, Exeter

Verzekeringsmusea

• Deutsches Versicherungsmuseum Ernst Wilhelm Arnoldi, Gotha
• Versischerungsmuseum, Neubrandenburg
• Insurance Museum – een project voor een nieuw Brits museum
• Museo del Seguro, Fundación Mapfre, Madrid – met een virtueel museum
• Storia delle assicurazioni / Insurance History, Fondazione Mansutti, Milaan – interface Italiaans en Engels; met een kleine digitale bibliotheek

Papyri

Een selectie van gedigitaliseerde collecties, alfabetisch geordend op land

• Macquarie Papyri, Macquarie University, Sydney – met een verdeling in subsets
• Papyri, Universiteitsbibliotheek Gent – 200 papyri
• Papyri collections, Thomas Fisher Rare Book Library, University of Toronto – een catalogus en vier collecties
• Highlights, The Papyrus Carlsberg Collection, Kopenhagen – een selectie met tien papyri
• Berliner Papyrusdatenbank (BerlPap), Ägyptisches Museum und Papyrussamlung, Staatliche Museen zu Berlin
• Papyrussammlung, Lehrstuhl für Antike Rechtsgeschichte, Universität Frankfurt – een digitale collectie van de 100 papyri bij deze leerstoel, de meeste in Grieks, enkele demotisch en koptisch
• Payrussammlung, Universitätsbibliothek Heidelberg – zo’n 9000 afbeeldingen van Griekse, Koptische, Arabische< Latijnse , demotische en andere papyri, en ook ostraka
• Organa Papyrologica, Universität Leipzig – met daarnaast het Papyrus Portal voor een aantal Duitse papyruscollecties; dezelfde Duitse collecties en bovendien papyri in Basel zijn te vinden in de Leipziger Papyrus Project database; interface Engels, Duits en Frans
• Photographic Archive of Papyri in the Cairo Museum, Centre for the Study of Ancient Documents, Oxford University
• Collections, Louvre, Paris – de collectiewebsite van dit museum bevat ruim 3800 papyri
• Les collections des papyrus, Institut de papyrologie, Université Paris-Sorbonne
• Papyri collections, Chester Beatty, Dublin Castle, Dublin – liefst vijf gedigitaliseerde collecties hier bevatten papyri
• Papyri Bononienses, AMS Historica, Università di Bologna
• PUG: Papiri dell’Università di Genova
• PSI Online – de Papiri della Società italiana en P. Laur., de papyri van de Biblioteca Medicea-Laurenziana in Florence en van enkele universiteiten in Zuid-Italië
• Museo di Papiro Corrado Basile, Siracusa
• Papyrus database, Museo Egizio, Turijn – een van de oudste egyptologische musea
• Papyri, Digital Collections, UB Groningen – 126 papyri; interface Nederlands en Engels
• OPES – Oslo Papyri Electronic System, Universitetet i Oslo
• Papyri, Universitätsbibliothek Graz – een online catalogus met afbeeldingen van 42 papyri
• Papyrussammlung, Österreichische Nationalbibliothek, Wenen – een zeer rijke collectie, met daarnaast nog het Papyrusmuseum
• Papyri, Department of Papyrology, Universiteit Warschau – met ook papyri uit Berlijn en Wroclaw
• DVCTVS, Universidad Pompeu Fabra, Barcelona – een project voor papyri en ostraka bij verschillende Catalaanse instellingen; interface Spaans, Catalaans en Engels
• Michaelides Fragments, Cambridge University – papyri met Arabische, Koptische en Griekse teksten
• Papyri Collection, John Rylands Library, University of Manchester – met daarnaast een Genizah-collectie met papyrus- en handschriftfragmenten uit Caïro
• POxy: Oxyrhynchus Online, Oxford University – een catalogus met afbeeldingen en veel extra informatie van deze papyri
• Tebtunis Papyri, Bancroft Library, University of California at Berkeley – papyri uit deze Egyptische plaats nabij Fayum, met ook andere collecties
• Duke Papyrus Archive, Duke University Libraries – 1400 papyri; er is een tweede site met handige filters
• Papyri, Houghton Library, Harvard University – bijna 170 papyri
• Princeton Papyri Collections, Princeton University Library
• Arabic Papyrus, Parchment and Paper, Marriott Library, University of Utah – ruim 2100 documenten, met daarbij 770 papyri
• Yale Papyrus Collection, Yale University Library – ruim 6500 papyri
• Papyrus de la Bibliothèque de Genève
• Bodmer Papyri, Fondation Martin Bodmer en Université de Genève – papyri en enkele handschriften, en een subsite voor de Dyscolos van Menander (Frans en Engels)

De website van het Papyrologisch Instituut van de Universiteit Leiden, in 1935 opgericht door drie rechtshistorici, is een prima startpunt voor papyrologie, met een virtuele tentoonstelling en ook de belangrijkste links naar portals. De site van de Association International des Papyrologues (Université Libre, Brussel) heeft een zeer uitgebreide linkscollectie over papyri en papyrologie. Vooral Papyri.info helpt om snel tekstedities en afbeeldingen van papyri te vinden. Het Trismegistos portaal met subdomeinen biedt eveneens veel, volledige toegang alleen voor gelicentieerde gebruikers. Multispectraalanalyse door de Brigham Young University voor het lezen van papyri valt mooi te zien in een digitale collectie op JSTOR.

Algemene informatie, portals en overzichten

De Engelse Wikipedia heeft een uitgebreide lijst van als museum ingerichte gevangenissen wereldwijd, met nadruk echter op het Verenigd Koninkrijk en Noord-Amerika. Amerikaanse musea in historische panden, waaronder gerechtsgebouwen en gevangenissen, kan men zoeken in het National Register of Historic Places, een service van de U.S. National Park Service.

De International Commission for University Museums and Collections, een onderdeel van de International Council of Museums, houdt een database bij met daarin verschillende musea voor criminologie, verzamelingen voor forensische geneeskunde en een aantal oude universiteitsgevangenissen, deze laatste vooral in Duitsland.

In de Federation of International Human Rights Museums werkt een aantal musea op het gebied van mensenrechten, de geschiedenis van slavernij en volkerenmoord samen. Een grote groep musea van vergelijkbare aard is verenigd in de International Coalition of Sites of Conscience. De website Gedenkorte Europa 1939-1945 biedt links naar meer overzichten van gedenkplekken. Voor Latijns Amerika en de Caraïben is er het Red de Sitios de Memoria Latinoamericanos y Caribeños. Op de projectwebsite After Dictatorship (Universität Würzburg) kan men een overzicht van gedenkplekken raadplegen.